WYPADKI KOMUNIKACYJNE

Ubezpieczenie OC właściciela pojazdu jest obowiązkowe. Właściciele samochodów powinni zawsze posiadać aktualne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC). Wszyscy kierowcy o tym wiedzą, ale nie każdy wie jak z tego ubezpieczenia korzystać. W sytuacji ubiegania o odszkodowanie po wypadku wiedza ta jest niezbędna.

Aktem prawnym regulującym kwestię ubezpieczeń obowiązkowych, w tym ubezpieczenia OC samochodu, jest Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszy Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152).

Na początek zapoznajmy się z najważniejszymi zasadami dotyczącymi tego obowiązkowego ubezpieczenia:

• Ubezpieczenie OC samochodu powinno zostać wykupione najpóźniej w dniu zarejestrowania samochodu w starostwie.
  Umowa ubezpieczenia samochodu jest najczęściej zawierana na okres 12 miesięcy.
  Polisa OC powinna zostać wykupiona dla każdego zarejestrowanego samochodu.

Pojazd mechaniczny to nie tylko samochód. Termin ten doprecyzowuje ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie definicją ustawową pojazdem mechanicznym jest: pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower, przyczepa oraz pojazd wolnobieżny (z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych używanych przez rolników w gospodarstwie rolnym). Zatem zgodnie z ustawą ubezpieczenie OC musi wykupić każdy właściciel: samochodu osobowego oraz ciężarowego, jak również ciągnika rolniczego, motoroweru, przyczepy, koparki, czy wózka widłowego i wielu innych pojazdów.

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń obejmuje szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Określenie „ruch pojazdu” niewiele wyjaśnia, ale wskazano konkretnie jakie rodzaje szkód są pokrywane z OC sprawcy wypadku.

Są to szkody będące następstwem będące następstwem:

• śmierci,
• uszkodzenia ciała,
• rozstroju zdrowia,
• utraty bądź zniszczenia czy uszkodzenia mienia.

A także powstałe podczas i w związku z:

• wsiadaniem do pojazdu mechanicznego lub wysiadaniem z niego,
• bezpośrednim załadowywaniem lub rozładowywaniem pojazdu mechanicznego,
• zatrzymaniem lub postojem pojazdu mechanicznego.

Odszkodowanie z OC sprawcy wypadku obejmuje swoim zakresem nie tylko bezpośrednie skutki zdarzenia (np. zniszczenie pojazdu, obrażenia doznane przez uczestników wypadku), lecz także różnego rodzaju dalej idące skutki wypadku. Należą do nich między innymi:

• odpowiedzialność wobec właściciela mienia za jego uszkodzenie
• utratę zdolności do pracy przez uszkodzenie ciała uczestnika wypadku
• pogorszenie sytuacji życiowej oraz cierpienia psychiczne członków rodziny zmarłego spowodowane śmiercią uczestnika wypadku.

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń, mimo że ustawa mówi o pojazdach w ruchu, może również dotyczyć zdarzenia, gdy pojazd sprawcy wypadku nie znajduje się w ruchu. Zatem można otrzymać odszkodowanie z OC sprawcy za szkody odniesione w czasie:

• zatrzymania lub postoju pojazdu (np. szkód odniesionych w wypadku na skutek złego zaparkowania pojazdu),
• wsiadania lub wysiadania z pojazdu (np. gdy pasażer autobusu ulegnie wypadkowi na skutek złego zaparkowania autobusu),
• załadunku bądź rozładunku towaru umieszczonego na pojeździe (np. przez błędnie zabezpieczony przez kierowcę towar, który osuwa się na rozładowującą go osobę).

W sytuacji doznania różnego rodzaju szkód w wypadku komunikacyjnym można uzyskać odszkodowanie z OC sprawcy w kilku krokach:

• Ustalenie numeru polisy OC sprawcy wypadku. W każdym dostępnym wzorze oświadczeń powypadkowych jest miejsce na wpisanie tego numeru. Należy także spisać numery rejestracyjne sprawcy. Właśnie na tej podstawie Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ustala zakład, w którym ubezpieczony jest sprawca. Natomiast jeśli nie jesteśmy w stanie ustalić kim był sprawdza zdarzenia odszkodowanie wypłaca sam UFG.
• Następnie odniesioną szkodę trzeba zgłosić do właściwego zakładu ubezpieczeń. Powinien on wypłacić odszkodowanie z OC w ciągu 30 dni (lub 90 jeśli wyjaśnienie okoliczności wypadku w ciągu 30 dni nie jest możliwe, ale poszkodowany musi zostać o tym poinformowany). Komisja Nadzoru Finansowego czuwa nad zachowaniem tych terminów.
• Jeżeli zakład ubezpieczeń wydaje negatywną decyzję dot. odszkodowania z OC sprawcy, poszkodowany ma prawo wystąpić o nie do sądu. Zakład ubezpieczeń ma zawsze obowiązek poinformowania poszkodowanego o tym uprawnieniu (w treści decyzji).

Jest to instytucja stworzona przez ustawodawcę, której zadaniem jest m.in. wypłacanie odszkodowań osobom poszkodowanym w wypadkach, w sytuacji gdy kierowcy nie wykupili dla swojego pojazdu mechanicznego obowiązkowego ubezpieczenia OC lub jeśli sprawca wypadku nie został ustalony.

Składki do Funduszu wpłacają wszyscy ubezpieczeni przez swoich ubezpieczycieli właśnie w tym celu, by osoby poszkodowane w wypadkach mogły liczyć na rekompensatę poniesionych strat.

W tych sytuacjach UFG w pewien sposób zastępuje towarzystwo ubezpieczeniowe sprawcy. Instytucja ta decyduje o uznaniu swojej odpowiedzialności względem poszkodowanych w wypadku drogowym oraz o kwotach wypłacanych świadczeń.

Jest to roszczenie, które przysługuje ubezpieczycielowi i polega na żądaniu od sprawcy wypadku lub kolizji zwrotu kosztów za świadczenia, które wypłacone były na rzecz poszkodowanych w tym wypadku.

Towarzystwo ubezpieczeniowe może domagać się zwrotu wypłaconych świadczeń gdy:

• osoba kierująca pojazdem weszła w jego posiadanie wskutek popełnienia przestępstwa,
• kierowca nie posiada wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym (wyjątkiem są sytuacje, w których chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia, bądź pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa).
• osoba kierująca wyrządziła szkodę umyślnie, np. będąc w stanie po spożyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości (bądź po spożyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii),
• kierujący pojazdem zbiegł z miejsca zdarzenia.

Fakt zaistnienia którejś z tych przesłanek musi udowodnić ubezpieczyciel. Dopiero wówczas osoba, której to dotyczy, będzie zobowiązana do zapłaty regresu ubezpieczeniowego.